PAÜ’nün Bölgeye ve Ülkeye Açılan Merkezi İLTAM

Pamukkale Üniversitesi bünyesinde 2016 yılına kadar atıl bir şekilde duran, PAÜ Yönetimi tarafından verilen destekler sayesinde gelişmiş laboratuvar sistemleri ile ileri teknoloji uygulama ve araştırma merkezine dönüştürülerek 2017 yılında faaliyete geçen İLTAM, yaklaşık 8 bin 363 metrekare kullanım alanına, kullanıma açık 9 adet laboratuvara ve 1 adet konferans salonuna sahiptir. İLTAM; araştırma ve geliştirme aşamalarında bilim ve teknolojinin gelişmesi için üniversitelerin, kamu kuruluşlarının ve özel kuruluşların ortak ihtiyacı olan ileri teknoloji düzeyindeki cihazları bünyesinde bulundurmaktadır.  Farklı tematik alanlarda çalışma olanakları sunan Merkez, kaliteli insan gücünün sürekli eğitimini sağlayarak ve bilgi birikimini arttırarak verimli ve etkin bir çalışma ortamı yaratmak hedefi ile hizmete girmiştir. İLTAM; bir müdür, iki müdür yardımcısı, beş öğretim görevlisi ve bir tekniker ile çalışmalarını sürdürmektedir.

Prof. Dr. Alpoğuz: ‘‘Sadece Denizli iline değil tüm Ege Bölgesi’ne fiziksel, kimyasal ve fizyolojik analiz bakımından hizmet verebilecek donanımlı bir laboratuvar’’

Araştırma ve uygulama laboratuvarları hakkında teknik bilgiler veren İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hamza Korkmaz Alpoğuz, Pamukkale Üniversitesinin imkânlarıyla yapılan laboratuvarların uygulama açısından sadece Denizli’ye değil tüm Türkiye’ye fırsat ve olanaklar sağlayacağını ifade etti. İLTAM’ın kurulumunda proje aşamasından bu günlere gelene kadar çok yol kat ettiklerini söyleyen Prof. Dr. Alpoğuz böyle bir Merkez’in hem Üniversite’ye hem de bölgeye büyük katkı sağlayacağının altını çizdi. Prof. Dr. Alpoğuz, ‘‘Üniversitemiz bünyesinde Merkezi İleri Araştırmalar Laboratuvarı (MİAL) olarak kurulan Merkez, Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Hüseyin Bağ’ın 2016 yılında göreve geldiğinden bu yana çalışmalarımıza desteği ve değerli katkıları ile 2017 yılında ileri teknoloji uygulama ve araştırma merkezine dönüştürülerek İLTAM adını almış, Üniversitemiz ile sanayide gerçekleştirilen proje çalışmaları için ihtiyaç duyulan test/analizlere yönelik hizmetler vermeye başlamıştır. Şu ana kadar yapılmış olan analizlerin yüzde 41,5’i sanayiye hizmet olarak sunulmuş olup ilerleyen süreçte, sanayi odaklı analiz/test hizmetlerinin arttırılması hedeflenmiştir. Ayrıca farklı endüstriyel paydaşların ihtiyaç duyduğu ya da duyabileceği birçok test/analizler gerçekleştirilmektedir. 2018 yılı içerisinde hizmete sunulan GC/MS, HPLC, XRD, XRF, IC, ICP-OES ve mikrodalga çözünürleştirme cihazları yardımı ile gıda, genetik, çevre, klinik, ilaç ve jeoloji alanlarında kalitatif ve kantitatif analizler yapılabilmektedir. Ayrıca FESEM cihazı ile görüntüleme, mikroskop kullanımı, kanser biyolojisi ve DNA/RNA düzeyinde çalışmalar; hücre kültürü çalışmaları ile protein düzeyinde çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Bunların yanı sıra, rutin laboratuvar ekipmanları sayılabilecek olan otoklav, etüv, distile su cihazı,  hassas terazi, ph metre, santrifüj, inkibatör, sonikatör, PCR, UP, liyofilizatör, homojenizatör aracılığıyla da çeşitli mikrobiyolojik, fizyolojik, fiziksel ve kimyasal analizler yapabilme imkanımız bulunmaktadır. Bu bağlamda, sadece Denizli iline değil tüm Ege Bölgesi’ne fiziksel, kimyasal ve fizyolojik analiz bakımından hizmet verebilecek donanımlı bir laboratuvar kurulduğunu vurgulamak isterim.” dedi.

İLTAM’a kazandırılan beş yeni ileri teknolojik cihaz ile ilgili de Prof. Dr. Alpoğuz bilgi verdi: ‘‘2018 yılı Temmuz ayında İLTAM bünyesine Pamukkale Üniversitesi Kurumsal Altyapı Projesi ile kazandırılan ICP-MS cihazıyla pek çok element ppt (binde bir) ve ppb (milyarda bir) gibi daha düşük düzeylerde analiz edilebilmektedir. ICP-MS, benzer yöntemlere göre aynı anda birçok elementin analizini hızlı bir şekilde yapabilmekte olup kimya ve biyoloji gibi temel bilimler, çevre analizleri (içme suyu, nehir suyu, katı atıklar, toprak, çamur, Hg, As, Pb ve Sn tayinleri) ve jeolojik uygulamalar (kaya ve toprakların major, minor ve eser element analizleri), klinik araştırmaları (kan, idrar, serum, doku) malzeme bilimleri, yarı iletken endüstrisi ve oşinografi (deniz bilimleri) gibi birçok alanda yaygın şekilde kullanılmaktadır. 2018 yılı Aralık ayında yine Pamukkale Üniversitesi Kurumsal Altyapı Projesi ile Merkezimiz’e kazandırılan Dinamik Mekanik Analizör (DMA), Diferansiyel Taramalı Kalorimetri Spektroskopi cihazı (DSC), Toplam Organik Karbon Tayini cihazı (TOC) ve Sıvı Kromatografi-Kütle Spektrometri Sistemleri (LC-MS-MS) ile analizler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Bünyemize kazandırılan cihazlardan DMA cihazı ile malzemelerin mekanik özellikleri, farklı sıcaklıklarda farklı gerilim ve baskı altında incelenebilmekte ve polimer, polimer karışımları, elastomerler, kompozitler, elyaf, film, reçine vb. geniş veya yüksek modüllü malzemelerin testleri yapılabilmektedir. DMA fırını ısıtma işlevinin yanı sıra sıvı azot soğutma sistemi ile -170 derece ile 600 derece sıcaklık aralığında çalışma imkânı sağlamaktadır. LC-MS-MS cihazı, çoklu analitlerin ve eser miktardaki  analitlerin hassas miktar tayininde kullanılmaktadır. Meyve, sebze, süt, et vb. gıda numunelerinde pestisit ve metabolitleri ile hormon ve metabolitlerinin, aflatoksin-mikotoksinanalizleri gerçekleştirilebilmektedir.  Doku, serum, plazma gibi biyolojik örneklerde ilaç ve metabolitlerinin ölçümü gibi uygulama alanları da bulunmaktadır. Merkezimiz’e kazandırılan bir diğer cihaz olan DSC cihazı ile numunelere ait entalpi değerleri, erime sıcaklığı, kristallenme sıcaklıkları, camsı geçiş sıcaklığı, ısı sığası tayinleri ve entalpi enerjisinin hesaplanması gibi parametreler ölçülebilmektedir. DSC cihazı, ısıtma fonksiyonunun yanı sıra sistem ile entegre sıvı nitrojen soğutma sistemi ile eksi 170 derece sıcaklığa kadar soğutma işlevi yaparak düşük sıcaklıkta DSC deneylerini de gerçekleştirebilmektedir. Son olarak Merkez bünyesinde faaliyete geçirilen TOC cihazı ile bir su sistemi içerisinde bulunan organik maddelerin yani karbon bazlı yabancı maddeler ölçülebilmektedir. Çeşitli su tesislerinde, besleme sularında, su saflaştırma ve dağıtma ünitelerinde başvurulan başlıca su analiz yöntemlerinden biri olan TOC analizi, sudaki organik maddelerin yüksek sıcaklıklarda, katalitik olarak yakılması ve karbondioksit gazı haline getirilerek açığa çıkan karbondioksit gazı miktarı ile su örneğinde bulunan toplam organik karbon miktarı tespit edebilmektedir.’’

Prof. Dr. Hamza Korkmaz Alpoğuz, “Bütün bu cihazların kazandırılmasında maddi ve manevi olarak kendilerine her yönden destek olan Pamukkale Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Hüseyin Bağ’a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.