Türkiye’de Bir İlk PAÜ’den Dünyaya Açılan Kanser Biyolojisi Laboratuvarı

Altyapı ve laboratuvar olanaklarını ileri teknoloji alanında geliştirerek ülke kalkınmasında önemli yer tutan sektörlere, bilimsel yayın ve dış destekli projelere, temel araştırmalar ve ürün/üretim için gerekli test ve analiz hizmetleri veren PAÜ İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Kanser Biyolojisi Laboratuvarı, bünyesinde akciğer kanseri invazyon ve metastazı üzerinde yapılan çeşitli akademik çalışmalarla dünya çapında bilim literatürüne katkı sağlıyor.

Kanser Biyolojisi Laboratuvarı’nda yapılan araştırmalar ve TÜBİTAK destekli projeler hakkında bilgi veren Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dâhili Tıp Bilimleri Bölümü Tıbbi Genetik Anabilim Dalı Başkanı ve PAÜ İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hakan Akça,  2004 yılından bu yana akciğer kanser invazyonunun moleküler mekanizmaları konusunda birçok araştırma yaptıklarını belirterek bu araştırmaların dünya çapında akademik dergilerde yayınlandığını ifade etti.

Akciğer kanserinin ölümle sonuçlanan kanser türleri içinde ilk sırada yer aldığını belirten Prof. Dr. Hakan Akça, kanser metastazının ilk basamağı olan invazyonun moleküler mekanizmalarını anlayabildiğinizde buna karşı nasıl savunma yapılacağının da anlaşılacağından, metastazın da engellenebileceği bilgisini verdi. Bu sebeple, Türkiye’de kanser metastaz ve invazyonu üzerinde TÜBİTAK’ın da desteği ile 13 yıldır çalıştıklarını ifade eden Prof. Dr. Akça,  2004 yılından bu yana TÜBİTAK’tan 5 adet ileri araştırma projesi aldıklarını belirtti. 

‘Dünya Literatüründe Kabul Edilen Bir Laboratuvar’

TÜBİTAK desteği ile yapılan tüm projelerin toplamda yaklaşık iki milyon liralık bir maliyeti olduğunu belirten Prof. Dr. Akça, bu maddi kaynaklar ile kurulan laboratuvar ile hem yüksek lisans ve doktora öğrencilerine maaşlı olarak projelerde görev verildiğini hem de araştırma sonuçlarında çıkan sonuçların dünyada kanser konusunda saygın akademik dergilerde yer alarak bilim literatürüne geçen araştırmalar olduğunu söyledi.

PAÜ İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde bulunan Kanser Biyolojisi Laboratuvarı dünya literatüründe kabul edilen bir laboratuvar olduğunun altını çizen Prof. Dr. Akça, ayrıca küçük hücre dışı akciğer kanseri metastazına sebep olan invazyonları ve moleküler mekanizmaları konusunda araştırma yapan Türkiye’de tek araştırma merkezi olduğunu da vurguladı.

Yapılan araştırmalarla dünya literatürüne geçen çalışmalara imza attıklarına değinen Prof. Dr. Akça; ‘‘Normal bir hücrenin kanserleşme sürecine girdiğinde bulunduğu dokudan ayrılıp başka bir dokuya yerleşerek bu dokuda tümör oluşturmasına sebep olan hareket yeteneği ve daha dirençli bir yapı kazanmasında rol oynayan mekanizmaların aydınlatılması amacını taşımaktadır. Bu nedenle kanserleşme sürecinde hücredeki üretim seviyeleri değişen proteinler ve işlevleri değişen yolaklar tespit edilmeye çalışılmaktadır. Kanserleşmeden sorumlu protein ve yolaklar, normal hücre ile kanser hücresi arasında farklılık gösterdiği gibi kanser türleri arasında da farklılık gösterebilmektedir. Kanser ile mücadelede tedavi etkinliğini arttırmak için bu alandaki çalışmalar önem taşımaktadır’’ şeklinde konuştu.

Amerikan Kanser Araştırma Merkezi ve Japon kanser Araştırma Merkezlerinde yaptığı akademik çalışmalarla kanser araştırma alanında ülkemizin önde gelen araştırmacılarından biri olan Prof. Dr. Hakan Akça’nın yaptığı çalışmalarla akciğer kanseri invazyonunun PI3K/AKT/NfkB yolağı ile pozitif bir biçimde indüklenirken PTEN tümör baskılayıcı geni ile ise genatif olarak düzenlediğini göstermiş, ayrıca NFkB transkripsiyonel faktörünce miRNA’rın akciğer kanseri invazyonunu düzenlediklerini de gösteren son bulgularının hali hazırda kanser alanında önemli akademik dergilerde yayınlanma aşamasında olduğunu da belirtti.

Akciğer kanserinin, dünyada hem kadınlarda hem erkeklerde en fazla görülen kanser tipleri arasında ikinci sırada olan ve en fazla ölüme sebep olan kanser tipi olarak da ilk sırada yer aldığını belirten Prof. Dr. Hakan Akça, PAÜ Tıp Fakültesi Dâhili Tıp Bilimleri Bölümü Onkoloji Bilim Dalı ile birlikte çalıştıklarını ve araştırmalar sonucunda elde edilen bu verilerin akciğer kanseri hastalarının tedavi ve iyileştirilmesinde kullanılması için literatüre kazandırdıklarını ifade etti.

PAÜ İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin bünyesinde bulunan Kanser Biyolojisi Laboratuvarı amaçlarından birinin de hizmet satmak olduğunu söyleyen Prof. Dr. Akça, üniversite dışından da bilim adına araştırmacıların yaptığı çalışmalarda araştırma merkezi laboratuvarlarındaki ileri teknoloji cihazlardan maliyeti karşılığı faydalanabildiklerini belirtti Prof. Dr. Akça, bu merkezin hem dışarıdan araştırmacılara bilimsel destek adına hizmet veren hem de PAÜ öğrencilerini yetiştiren hem de literatüre başarılı makaleler kazandıran bir merkez olduğunu ifade etti.