Prof. Dr. Kitiş Covid-19 Tedavisinde Fizyoterapinin Önemine Değindi

Sözlerinin başında, rehabilitasyonun genellikle ihtiyaç duyulduğu durumlarda veya engellilere özgü uygulanan bir hizmet olarak algılandığını hatırlatan Prof. Dr. Ali Kitiş, oldukça fazla bireysel ve toplumsal faydalarına karşın birçok ülkede rehabilitasyona yeteri kadar önem verilmediğine değindi. Prof. Dr. Kitiş, sözlerine şöyle devam etti: “Dünya nüfusu hızla yaşlanmakta, herhangi bir hastalığa sahip ya da herhangi bir yaralanmaya maruz kalan insanların sayısı da gitgide artmaktadır. Mevcut demografik ve sağlıkla ilgili gelişmelerle teknolojinin sağlık alanında kullanılması, yaşamlarının büyük bir bölümünü engelli olarak yaşayan veya işlevsellikte düşüş yaşayan kişilerin sayısındaki artışa da katkıda bulunmaktadır. Tüm bu faktörler, dünyada fizyoterapi ve rehabilitasyona duyulan ihtiyacın artmasına ve bu hizmetlerin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Yaklaşık son iki yılda tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi nedeni ile akut ve kronik dönemde yapılan rehabilitasyon çalışmaları da bu alanda yapılan çalışmaların önemini bir kez daha ortaya çıkarmıştır”

“Covid-19’un komplikasyonlarının önüne geçmede Pulmoner Rehabilitasyon etkili bir müdahale yöntemidir”

Sözlerinin devamında Covid-19 pandemisine değinen Prof. Dr. Ali Kitiş, dünya çapında hastalar ve ülkelerin sağlık sistemlerinin eşi görülmemiş bir problemle mücadele içine girdiğini ifade etti. Prof. Dr. Kitiş: “Yoğun bakım ünitesi (YBÜ) müdahalesi gerektiren akut solunum yolu komplikasyonları COVID-19 hastalarında önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Genellikle bağışıklığı baskılanmış bireyler olarak adlandırılan yaşlılar, polimorbid bireyler ve yetersiz beslenen kişilerin en kötü sonuçlara ve daha yüksek mortaliteye sahip hastalar oldukları bildirilmiştir. Ayrıca COVID-19 hastalarının özenli takibinde önemli bir süreç olan YBÜ’ndeki yatış süresinın de uzaması doğrudan yetiyitimi, fiziksel, bilişsel ve mental işlevlerde bozulma, yaşam kalitesinde azalma ve ek morbiditelere yol açabileceği gibi ciddi iskelet kası kütlesi ve fonksiyon kaybı ile yetersiz beslenmeye neden olabilir. Tüm bu komplikasyonların ve olası durumların önüne geçmede Pulmoner Rehabilitasyon etkili bir müdahale yöntemidir. Pulmoner rehabilitasyon COVID-19’lu hastaların dispne, anksiyete ve depresyon semptomlarını hafifletir; sonuçta fiziksel işlevi ve yaşam kalitesini iyileştirir”

PAÜ Sağlık, Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü’ne bağlı hastanelerde COVID-19 salgını ile karşılaşıldığı ilk günlerden itibaren Pulmoner Fizyoterapi ve Rehabilitasyon müdahaleleri en etkin biçimde uygulanmaya başlandığını dile getiren Prof. Dr. Ali Kitiş, PAÜ FTR YO’nun bu alanda eğitimli ve donanımlı akademik personelinin bilgi ve klinik deneyim birikimiyle, bu salgının yönetiminde entübe olan, YBÜ’nde takipleri yapılan ve pandemi servisinde tedavi olan hastaların rehabilite edildiğini belirtti. Yapılan tedaviler ve elde edilen sonuçlara değinen Prof. Dr. Ali Kitiş şunları söyledi: “Hastalığın akut döneminde fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları multidisipliner değerlendirme sonuçlarına dayanılarak, hastaya özgü olarak gerçekleştirilmiştir. Hafif COVID-19 enfeksiyonu olan olgularda solunum fizyoterapisi endikasyonu bulunmazken, orta şiddetteki hastalar için yatak içinde egzersizler, yataktan kalkma, oturma dengesi, ayakta durma, yürüme ve üst/alt ekstremite egzersizleri uygulanmıştır. Hastalığı şiddetli şekilde geçiren hastalarda ise hastalığın klinik seyri doğrultusunda ve güncel literatür takip edilerek uygulanan fizyoterapi yöntemleri havayolu temizleme teknikleri, solunum egzersizleri, öksürme eğitimi, insentif spirometri eğitimi, solunum kas eğitimi, mobilizasyon, eklem hareket açıklığı egzersizleri, kas kuvvetini koruma ve geliştirme amaçlı ekstremite egzersizleridir. Akut dönem sonrasında (post-akut) güncel sınırlı bilgiler ışığında, COVID-19 enfeksiyonunun, uzamış mekanik ventilasyonun ve yoğun bakımda uzun süreli kalışın yaratacağı olası respiratuar, fonksiyonel ve emosyonel kayıplarla başa çıkmada fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları yararlı olmuştur. COVID-19 enfeksiyonunun respiratuar, kardiyovasküler, nörolojik ve kas-iskelet sistemi üzerindeki etkileri ve komorbid durumlar göz önünde bulundurularak, düşük şiddette aktivite ve egzersizin bireysel temelde uygulanması önerilir. Bu kapsamda COVID-19 hastalığının akut dönemi sonrasında da farklı sistem etkilenimleri nedeni ile fiziksel aktivite düzeyi, mobilite yeteneği ve yaşam kalitesinde azalmayla karşı karşıya kalan hastalar için de Yüksekokul tarafından verilen Fizyoterapi hizmetleri etkili olmuştur. COVID-19 hastalığı, solunum sistemindeki etkilerinin yanı sıra, kalbi, dolaşım sistemini, kan parametrelerini (özellikle hemoglobin), kasları ve nörolojik sistemi de etkilemektedir”

“Pandemi döneminde egzersiz, bağışıklık sistemini güçlendirme ve stresin immun sistem üzerine olumsuz etkisini önlemek açısından oldukça faydalıdır”

Dünya’da COVID-19 salgınını kontrol edebilmek adına birçok ülkede karantina veya izolasyon ve kısıtlamaların getirilmesinin, bireylerin fiziksel inaktivite nedeniyle bazı sorunlarla karşılaşmasına neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kitiş, “Karantina günlük aktivite ve egzersiz rutinini de etkilemiştir. Düzenli fiziksel aktivitenin sağlık üzerine birçok faydalı etkisi bilinmektedir, ancak özellikle pandemi döneminde, egzersizin bağışıklık sistemini güçlendirme ve stresin immun sistem üzerine olumsuz etkisini önlemek açısından faydalarını hatırlamak gerekir. Bu kapsamda, enfeksiyondan etkilenmiş ya da etkilenmemiş bölgemiz insanları, düzenli egzersiz ve fiziksel aktivite desteğine ihtiyaç duydukları bu günlerde Fizyoterapi ve Rehabilitasyon yöntem ve uygulamaları konusunda Pamukkale Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu tarafından Pamukkale Üniversitesi Hastaneleri bünyesinde verilen desteklerden ve eğitimlerden yararlanabilirler” dedi.