PAÜ’de ‘Hemşirelikte Vicdan’ Anlatıldı

PAÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğretim elemanları, öğrenciler ve hemşirelerin katılımıyla Hemşirelikte Vicdan konulu konferans düzenlendi. Konferansta sunumu Pamukkale Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Sibel Öner Yalçın yaptı. Yalçın, sağlık alanında çalışan profesyonellerin ahlaki değerlerine uygun çalışma ortamı bulamadıklarında stres yaşamaya yatkın olduklarını belirtti.

Hemşireler Hastaya En Yakın Olan Profesyonellerdir

Yalçın, sunumunda şunları aktardı: “Literatüre göre, sağlık profesyonelleri ahlaki olarak belirsizlik yaşadıkları durumlarda, kendilerini doğru eylemde bulunmaya yönelttiğine inandıkları vicdanlarına başvurabilmekte ve klinik etik kararlarında vicdanlarına göre davranmayı bir rehber olarak görebilmektedir. Hemşireler gün içinde hastayla birebir en çok vakit geçiren, hastaların yeme-içme, ağrı, hareket gereksinimi gibi günlük aktivitelerine ve kırılgan yönlerine en çok şahitlik eden meslek grubunu oluşturmaktadır. Hemşireler hastaların sadece fizyolojik durumlarına değil, hastanın değer sistemlerine, kültürüne en yakın olan profesyonellerdendir. Hemşirelerin katılımıyla gerçekleştirilen birçok araştırmada  ‘vicdanlı olmak’ iyi bir hasta bakımı sunmak için bir profesyonellik göstergesi olarak kabul edilmekte, vicdan, hasta bakımı için teşvik edici bir güç,  düşük standart içeren davranışları sınırlayıcı bir etmen ve hastaların güç algılanan sorunlarına karşı bir duyarlılık kaynağı olarak görülmektedir.“

Hemşireler Vicdan Stresi Yaşamakta

Dr. Öğr. Üyesi Sibel Öner Yalçın, hemşirelerin vicdan stresi yaşamasındaki en önemli nedenlerin; hastalara nitelikli bakım verememek ve aileleriyle yeterince ilgilenememek olduğuna işaret etti. Yalçın, “Hemşirelerin vicdan stresi yaşamalarına neden olan durumları inceleyen araştırmalarda zaman yetersizliği nedeniyle hastalara nitelikli bakım verememek, zorlu işler nedeniyle kendi ailelerine yeterince ilgilenememek en çok vicdani strese neden olan konular olarak tespit edilmiştir.

Hemşireler standart bakım yükümlülüklerini yerine getiremediklerinde, ağır iş yükü nedeniyle hastalara yeterince vakit ayıramadıklarında,  işyeri sorunları nedeniyle özel yaşamlarının olumsuz olarak etkilediği durumlarda, rol belirsizliğinde, hemşirelik ideallerine uygun olmayan çalışma ortamlarında vicdan rahatsızlığına dayanan bir tür stres yaşadıkları bildirilmektedir. Kişilerin aile, din ve sosyal normlarından etkilenerek şekillenen vicdan, kişilik üzerinde köklü bir etki oluşturmakta, vicdan çatışmalarının yaşandığı işyerlerinde tükenmişliğe neden olmaktadır. Vicdanını bir yük olarak algılayan, iş arkadaşlarıyla hastaya olan yaklaşımlarda çelişkili durumlar yaşayan kişilerin, duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma duyguları ve vicdan stresi yaşamaktadırlar. Tükenmişlik hasta bakım kalitesini düşüren bir faktördür, bu nedenle sağlık profesyonellerinin vicdan temelleri sorunlarının nitel araştırmalarla tanımlanması ve işyerlerinde bu konuda farkındalık sağlanarak çözüm üretilmesi gerekmektedir.” şeklinde konuştu.

Konferansın sonunda öğrenci ve katılımcıların soruları yanıtlandı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevgi Özkan Dr. Öğr. Üyesi Sibel Öner Yalçın’a, katkıları için teşekkür belgesi takdim edildi.